Yüksek yapılar, açık araziler ve yoğun enerji kullanılan tesisler yıldırım düşmesi açısından ciddi risk altındadır. Bu riski ortadan kaldırmanın en güvenli ve teknik çözümü ise paratoner kurulumu ile mümkündür. Paratoner sistemleri, atmosferde oluşan elektriksel gerilim dengesizliğini kontrol altına alarak yapıların ve içinde bulunan insanların güvenliğini sağlar. İstanbul genelinde uzman kadromuzla sunduğumuz paratoner sistemi montajı, her projeye özel mühendislik hesaplamalarıyla gerçekleştirilir.
Paratoner, yıldırım düşmesini engellemeyen ancak düşen yıldırımı kontrollü şekilde toprağa ileten bir koruma sistemidir. Yıldırım, yüksek potansiyelli elektriksel bir boşalmadır ve düştüğü yapıda yangın, patlama, can kaybı veya ekipman arızasına neden olabilir. İşte bu gibi olumsuz etkilerden korunmak için paratoner sistemleri devreye girer.
Paratonerler yapının en yüksek noktasına yerleştirilir ve yakalama ucu, iniş iletkeni ve topraklama sistemi olmak üzere üç ana bölümden oluşur. Bu sistem sayesinde yıldırım enerjisi güvenli bir şekilde toprağa iletilir ve yapıdaki tüm canlı ve ekipman korunmuş olur.
Profesyonel bir paratoner kurulumu, projeye özel planlama ve teknik ölçümlerle başlar. Öncelikle binanın yüksekliği, çatının şekli, yapının kullanım amacı ve çevresel faktörler değerlendirilir. Ardından aşağıdaki adımlar uygulanır:
Yakalama ucu binanın en yüksek noktasına monte edilir. Bu uç, yıldırımın ilk temas noktasıdır. Kullanılan malzeme bakır veya paslanmaz çelikten imal edilir ve yüksek iletkenliğe sahiptir.
İniş iletkeni, yakalama ucundan itibaren dış cephe boyunca en kısa ve düz hatla zemine kadar uzatılır. Bu hat, yıldırımın toprağa yönlendirilmesinde kritik rol oynar. İletkenin binaya zarar vermemesi için yalıtkan izolatörlerle sabitlenmesi gerekir.
Topraklama sistemi, yıldırım enerjisinin güvenli şekilde dağıtılmasını sağlar. İniş iletkeni, galvanizli çubuklarla oluşturulan özel paratoner topraklamasına bağlanır. Bu topraklama hattı bağımsız olmalı ve diğer topraklama sistemlerinden izole edilmelidir.
Paratoner test kutusu, sistemin çalışıp çalışmadığını kontrol etmek için iniş hattı üzerine monte edilir. Buradan direnç ölçümü yapılır ve bakım kolaylaşır.
Bir paratoner sistemi, aşağıdaki temel bileşenlerden oluşur:
Yakalama ucu (aktif veya Franklin tipi)
İniş iletkeni (bakır veya galvaniz)
Topraklama çubuğu veya levhası
İzolatör ve sabitleme elemanları
Test klemensi (kontrol kutusu)
Topraklama ölçüm noktası
Pano içi yıldırımdan koruma ekipmanları (parafudr)
Tüm bu bileşenler, birlikte çalışacak şekilde sistemli olarak kurulur ve düzenli aralıklarla test edilir.
Bazı yapı türlerinde paratoner sistemi kurulumu yasal olarak zorunludur. Bu yapılar genellikle yüksek enerji kullanan, çok katlı, kalabalık ya da açık alanda bulunan yapılardır:
Okul, hastane ve kamu binaları
Otel, AVM ve rezidanslar
Fabrika ve sanayi tesisleri
Akaryakıt istasyonları ve LPG dolum alanları
Spor salonları, stadyumlar
Yurtlar ve çok katlı konut projeleri
Telekomünikasyon kuleleri
Tarımsal üretim tesisleri
Açık otoparklar ve güneş enerji santralleri
Bu gibi yapılarda paratoner bulunmaması, ciddi yasal ve sigorta sorunlarına da yol açabilir.
Paratoner topraklaması, sistemin en kritik parçasıdır. Yıldırım enerjisi çok kısa sürede yüksek voltajla geçtiği için, normal bina topraklamasıyla paylaşılması tehlikeli sonuçlar doğurabilir. Bu yüzden her zaman bağımsız ve özel direnç değerine sahip bir hat kurulmalıdır.
Topraklama çubuğu galvanizli ya da bakırdan seçilir, gerektiğinde toprak katkı malzemesi ile direnç düşürülür. Kurulum sonrası özel cihazlarla direnç değeri ölçülür. Kabul edilen sınırın altında değilse sistem aktif olarak devreye alınmaz.
Kurulan her paratoner sistemi, yılda en az bir kez test edilmelidir. Özellikle iniş hattı, bağlantı noktaları, sabitleme elemanları ve topraklama direnci düzenli olarak kontrol edilir. Biz bu testleri yapıyor, rapor hazırlıyor ve gerektiğinde bakım işlemlerini yerinde gerçekleştiriyoruz.
Arıza ya da kopma durumunda sistem devre dışı kalır. Bu nedenle her bakımda yakalama ucunun sağlamlığı, iletken hattın devamlılığı, test kutusunun çalışabilirliği kontrol edilir. Direnç değeri yükselmişse ilave topraklayıcı uygulanır.
İstanbul genelinde her tür yapıya özel paratoner kurulumu yapıyoruz
Tüm sistemleri yönetmeliğe uygun, raporlamalı, sigorta uyumlu şekilde kuruyoruz
Aktif paratoner, Franklin çubuğu, faraday kafesi gibi her tür sistemin kurulumunu gerçekleştiriyoruz
Malzeme tedariğinden test ve bakımına kadar tüm süreçleri üstleniyoruz
Paratoner sistemi ile birlikte pano içi yıldırım koruma parafudr montajı da yapıyoruz
Kurduğumuz sistemlerin tamamı için sertifikalı ölçüm ve onay belgeleri sunuyoruz